Anodizasiýa, alýumin ýa-da alýumin garyndy önümleriniň üstünde alýumin oksid filmini döretmek üçin ulanylýan prosesdir. Alýumin ýa-da alýumin garyndy önümini anod hökmünde elektrolit erginine ýerleşdirmegi we alýumin oksid filmini emele getirmek üçin elektrik toguny ulanmagy öz içine alýar. Anodizasiýa, poslama garşylygy, köýnege garşylygy we alýumin profilleriniň bezeg aýratynlyklaryny gowulandyrýar. Alýumin profillerini anodlaşdyrmak prosesinde birnäçe umumy kemçilik aýratynlyklary bolup biler. Ilki bilen men tapylan kemçilikleriň sebäplerine düşüneliň. Maddy poslama, hammamyň hapalanmagy, ikinji tapgyrda erginleriň ýagmagy ýa-da galvaniki täsirler, bularyň hemmesi kemçiliklere sebäp bolup biler. Olary şeýle suratlandyrýarlar:
1.Asid ýa-da aşgazan dökülmesi
Anodizasiýa etmezden ozal, alýumin materialy kislota ýa-da gidroksidi suwuklyklar bilen zaýalanyp biler ýa-da kislota ýa-da aşgar tüsse täsir edip, üstünde lokal ak tegmiller bolup biler. Poslama agyr bolsa, has uly çukurlar döräp biler. Poslamanyň kislota ýa-da aşgar sebäpli döreýändigini ýalaňaç göz bilen kesgitlemek kyn, ýöne mikroskop astynda poslanan ýeriň kesişmesini synlamak arkaly aňsatlyk bilen tapawutlandyryp bolýar. Çukuryň düýbi tegelek we gözaraara poslamaýan bolsa, aşgazan dökülmegi sebäpli ýüze çykýar. Aşagy tertipsiz bolsa we çuňňur çukurlar bilen transgranular poslama bilen bilelikde bolsa, kislotanyň dökülmeginden döreýär. Zawodda nädogry saklamak we işlemek bu poslama sebäp bolup biler. Himiki ýuwujy serişdelerden ýa-da beýleki kislotaly tüsselerden, şeýle hem hlorlanan organiki degreazerlerden kislotaly tüsse, kislotanyň dökülmeginiň çeşmesidir. Adaty aşgazan dökülmegi, minom, sement kül we aşgar ýuwujy suwuklyklaryň ýaýramagy we sepilmegi bilen ýüze çykýar. Sebäp kesgitlenenden soň zawoddaky dürli prosesleriň dolandyrylyşyny güýçlendirmek meseläni çözüp biler.
2.Atmosfera poslama
Çygly howada duçar bolan alýumin profilleri, köplenç galyp çyzyklary boýunça uzynlygyna deňleşýän ak tegmilleri döredip biler. Atmosfera poslama, adatça, kislota ýa-da aşgazan ýaly agyr däl we mehaniki usullar ýa-da aşgar ýuwmak arkaly aýrylyp bilner. Atmosfera poslama esasan lokal däl bolup, suw buglarynyň aňsatlyk bilen ýygnanýan ýa-da ýokarky ýüzlerde aşaky temperaturaly ýerler ýaly käbir ýerlerde ýüze çykýar. Atmosfera poslamasy has agyr bolanda, çukur tegmilleriniň kesişmesi tersine kömelek ýaly görünýär. Bu ýagdaýda aşgar ýuwmak, çukurlary ýok edip bilmez we hatda ulaldyp biler. Atmosfera poslama kesgitlenen bolsa, zawodda saklanyş şertleri barlanmalydyr. Alýumin materiallary suw buglarynyň kondensasiýasynyň öňüni almak üçin aşa pes temperaturaly ýerlerde saklanmaly däldir. Saklanylýan ýer gury bolmaly we temperatura mümkin boldugyça birmeňzeş bolmaly.
3. Kagyz poslama (suw tegmilleri)
Alýumin materiallarynyň arasynda kagyz ýa-da karton ýerleşdirilende ýa-da gaplamak üçin ulanylanda aşgazanyň öňüni alýar. Şeýle-de bolsa, kagyz çygly bolsa, alýuminiň üstünde poslama tegmiller peýda bolýar. Gasynlanan karton ulanylanda, gasynlanan tagta bilen aragatnaşyk nokatlarynda yzygiderli poslama tegmiller peýda bolýar. Käwagt kemçilikler gönüden-göni alýuminiň üstünde görünse-de, köplenç gidroksidi ýuwulandan we anodlaşdyrylandan soň has aýdyň görünýär. Bu tegmiller, adatça çuň we mehaniki usullar ýa-da aşgar ýuwmak arkaly aýyrmak kyn. Kagyz (tagta) poslama, kagyzda bar bolan esasan SO42- we Cl- kislota ionlary sebäp bolýar. Şonuň üçin kagyz (tagta) hlorid we sulfatsyz ulanmak we suwuň aralaşmagynyň öňüni almak kagyzyň (tagtanyň) poslamagynyň öňüni alyş usullarydyr.
4. Suw poslamagyny arassalamak (gar ýagyşynyň poslamagy hem diýilýär)
Alkogol ýuwulandan, himiki ýuwmakdan ýa-da kükürt kislotasy duzlanandan soň, ýuwulýan suwda hapalar bar bolsa, üstünde ýyldyz şekilli ýa-da şöhle saçýan tegmiller bolup biler. Poslama çuňlugy çuň. Poslamanyň bu görnüşi arassalaýjy suw gaty hapalananda ýa-da suwy ýuwmagyň akym derejesi pes bolanda ýüze çykýar. Daş görnüşi boýunça gar ýalpak görnüşli kristallara meňzeýär, şonuň üçin “gar ýalpaklygynyň poslamagy”. Munuň sebäbi, alýuminiýdäki sink hapalary bilen SO42- we Cl- arassalaýjy suwdaky reaksiýa. Bakyň izolýasiýasy pes bolsa, galvaniki täsirler bu kemçiligi güýçlendirip biler. Daşary ýurt çeşmelerine görä, alýumin garyndysyndaky Zn-iň düzümi 0,015% -den ýokary bolsa, arassalaýjy suwdaky Cl 15 ppm-den ýokary bolsa, bu poslama ýüze çykmagy ähtimal. Arassalaýjy suwa duzlamak ýa-da 0,1% HNO3 goşmak üçin azot kislotasyny ulanmak ony ýok edip biler.
5.Hlorid poslama
Kükürt kislotasyny anodlaşdyrýan hammamda az mukdarda hloridiň bolmagy poslama sebäp bolup biler. Aýratynlyk görnüşi, eseriň gyralarynda we burçlarynda ýa-da has ýokary dykyzlygy bolan beýleki ýerlerde has köp jemlenen çuň gara ýyldyz şekilli çukurlardyr. Çukur ýerlerinde anodlaşdyrylan film ýok, galan “adaty” ýerlerde filmiň galyňlygy garaşylýan bahadan pesdir. Çeçen suwundaky duzuň köp bolmagy hammamdaky hapalanmagyň esasy çeşmesidir.
6.Galwan poslama
Energetiki tankda (anodizasiýa ýa-da elektrolitiki reňklemek), iş bölegi bilen tankyň (polat bak) arasyndaky galvaniki täsirler, ýa-da energiýa berilmedik tankdaky azaşan toklaryň täsiri (ýuwulmagy ýa-da möhürlenmegi) çukuryň poslamagyna sebäp bolup biler ýa-da agyrlaşdyryp biler.
MAT Alýuminiýden Maý Jiang tarapyndan redaktirlendi
Iş wagty: 15-2023-nji dekabry
